Toen & nu: Denis Mukwege
De Engel van Bukavu
Er ligt een meisje op een veldbed. Vlechtjes sieren haar mooie, smalle gezicht. Ze zal een jaar of 15 zijn en ze ligt onder een ouderwets bloemetjeslaken. Het meisje kijkt schuchter de camera in en draait haar hoofd weg. Tersluiks kijkt ze nog eens naar de onzichtbare cameraman, om vervolgens omhoog te kijken, naar een onzichtbaar punt in de kamer.
De camera draait weg van het meisje en zoomt in op een grote man. De man heeft een vriendelijk gezicht, droeve ogen en hij draagt een opvallend witte doktersjas. Een diepe frons toornt zijn gelaat, zijn brede mond heeft opkrullende mondhoeken; alsof hij continu glimlacht.
Zacht begint de doktersreus te spreken. In het Frans. Voor de slechte verstaander is het een niet al te treurig tafereel. De kijker ziet een mooi kind en een vriendelijke doktersreus die zoet Frans spreekt.
De zoete klinkende woorden vertellen het gruwelijke verhaal van het mooie meisje met de vlechtjes. Jaren achtereen is ze gebruikt als seksslavin, als kindhoer. Groepsverkrachtingen zorgden ervoor dat delen van haar baarmoeder zo gruwelijk verminkt werden dat ze afgestorven zijn. De verkrachtingen hebben ervoor gezorgd dat haar blaas niet meer functioneert. Het meisje is incontinent. Haar genitaliën zijn onherstelbaar verminkt. Het verhaal van dit naamloze meisje staat niet op zichzelf. Het vertelt het verhaal van tienduizenden meisjes en vrouwen in Congo.
De vriendelijke doktersreus is arts en gynaecoloog Denis Mukwege. Hij heeft in Bukavu het Panzi-ziekenhuis opgericht, waar hij meisjes en vrouwen helpt die slachtoffer zijn van (groeps-)verkrachtingen en ander seksueel geweld. Vele duizenden levensreddende en hersteloperaties heeft dokter Mukwege uitgevoerd. Zo’n man zou op handen gedragen moeten worden. Maar toch, op 25 oktober jl. werd er een aanslag gepleegd op dokter Mukwege. Hij overleefde ternauwernood en verblijft nu in België.
Op dit moment laait het geweld tussen de rebellengroepering M23 en het regeringsleger weer op. Grote vluchtelingenstromen zijn op gang gekomen en berichten van massa-executies en groepsverkrachtingen doemen weer op. Het werk van dokter Mukwege is van levensbelang voor de vele stille slachtoffers van deze extreme oorlogsmisdaden in Congo.
De EU ontving in oktober de Nobelprijs voor de Vrede. Een schandelijke vertoning. Net als dokter Mukwege zijn bijnaam verdient, zo verdient hij ook een Nobelprijs.
Onthoud die naam: dokter Mukwege, de Engel van Bukavu.
Dit is een blog uit 2012. Flashforward van 2012 naar 2018.
Het heeft de dames en heren van het Nobelprijscomité behaagd in al haar wijsheid dit jaar de Nobelprijs voor de Vrede toe te kennen aan dokter Mukwege en Nadia Murad. Beter laat dan nooit.
Op dinsdag 27 november viel de eer te beurt aan de Tweede Kamercommissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking om op initiatief van de Postcodeloterij de man te mogen spreken die met gevaar voor eigen leven in het gruwelijkste oorlogsgeweld vrouwen, meisjes en zelfs baby’s behandelt nadat zij slachtoffer zijn geworden van seksueel oorlogsgeweld. Bovendien kwam Mukwege hier niet alleen om van gedachten te wisselen, het gaat veel verder dan dat:
‘Het is in oorlogstijd moeilijk voor vrouwen om bewijs van seksueel geweld aan te dragen,’ aldus Mukwege. ‘Er heerst een cultuur van giftige mannelijkheid, waar vrouwen beschouwd worden als objecten.’ Mukwege vraagt Nederland ‘een stevige positie’ in te nemen als het gaat om kandidaten voor de komende verkiezingen in Congo die op een sanctielijst staan van de EU. De Congolese regering voert de druk op de EU op om de sancties voor een aantal kandidaten op te heffen. ‘Dat wekt de indruk dat iedereen kan doen wat hij wil, zonder dat daar consequenties aan kleven.’ Mukwege ageert hiertegen en vraagt directe hulp aan Nederland, via deze Kamercommissie.
Een uitgelezen kans dus voor de leden van de commissie – Wilders, Voordewind, Karabulut, Ouwehand, Bosman, Azmani, Kuzu, Sjoerdsma, Ojik, Van Helvert, Veldman, Amhaouch, Belhaj, Diks, Van den Bosch, Bouali, Weerdenburg, Van den Hul, Baudet, Kuik, Van Haga, Alkaya, Stoffer, Geleijnse of als deze leden onverhoopt verhinderd zouden zijn door griep, de plaatsvervangers Van der Staaij, Bosma, Van Dijk, Bruins Slot, Geurts, De Graaf, Van Oosten, Rutte (niet Mark), Van Rooijen, Azarkan, Van den Berg, Buitenweg, El Yassini, Futselaar, De Groot, Hiddema, Jetten, Van der Lee, Markuszower, Van Raan, Weverling, Wiersma, Moorlag, Den Boer en Van der Graaf, om daadwerkelijk bij te dragen aan ontwikkelingshulp waar die hulp voor bedoeld is.
Toch?
Uit het AD: ‘Kamerleden Kirsten van den Hul (PvdA), Isabelle Diks (GroenLinks) en – met een paar minuten vertraging – Wybren van Haga (VVD) waren daarbij. De commissie werd voorgezeten door PVV-Kamerlid Raymond de Roon.
‘De organisatie had wel begrip voor de geringe belangstelling. Dinsdag is een lastige dag voor dergelijke gesprekken, omdat de partijen dan hun fractievergadering houden en – na een korte pauze voor de lunch – door moeten naar het vragenuurtje.’
Van de 49 (vervangende) commissieleden verschijnen er drie, waarvan een te laat.
3.
D.R. I. E!
‘Dinsdag is een lastige dag voor dergelijke gesprekken.’
Weet je wat lastig is en niet alleen op dinsdag, om elke dag, el-ke fuck-ing dag zeven tot acht vrouwen op je operatietafel te hebben die ernstig verminkt zijn. Ook nogal lastig op dinsdag, maar ook op woensdag of zondag: continu moeten vrezen voor je leven omdat je in oorlogsgebieden werkt.
Echt lastige gesprekken op dinsdag zijn de gesprekken waarin je een meisje van 12 moet vertellen dat ze incontinent is, dat ze nooit kinderen zal krijgen en dat ze de rest van haar leven gezondheidsklachten zal hebben vanwege de groepsverkrachting die ze heeft ondergaan. Op dinsdag een moeder moeten vertellen dat haar baby is gestorven omdat het is verkracht.
Dát zijn lastige dinsdaggesprekken.
Het is dan ook aannemelijk dat Mukwege vanuit Nederland niet op steun hoeft te rekenen waar het gaat om het innemen van een stevige positie ten aanzien van de komende verkiezingen in Congo. Van een polderland waar 94Â procent van een commissie de wekelijkse fractievergadering, het wekelijkse vragenuurtje en godbetert DE LUNCH! belangrijker acht dan jou te woord te staan, hoef je niet te rekenen op enige steun.
Plaatsvervangende schaamte is een vrij nutteloze emotie, maar in dit geval laten wij ons representeren door 150 gekozen vertegenwoordigers waarvan 49 specifiek voor deze commissie. Het zou onze volksvertegenwoordigers dan ook sieren als zij voortaan iets meer interesse zouden tonen in de gasten die zij uit naam van ons, boeren, burgers en buitenlui, mogen ontvangen. Het is een schop na richting Mukwege – ‘leuk en aardig dat je hier bent Denis, maar je bent niet belangrijk genoeg, we moeten Mark een vraag stellen en ik moet ook lunchen, hè!’ – , óók uit mijn naam bij monde van de Commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Afstand nemen van iets wat anderen doen of (na)laten is net zo’n nutteloze schijnvertoning als het hebben van plaatsvervangende schaamte, maar het is in dit geval niet anders: ik neem afstand van deze schofferende vertoning en schaam me plaatsvervangend mijn ogen uit mijn kop.
Zelfs zonder Nobelprijs op zak zou je voor deze man daar als Kamerlid moeten zitten. Maar te fucking druk met CDA-cadeaubonnen, Dijkhoff-ballonnen en meer van die bElaNGRiJke ZaKEn dIE eR tOE dOeN. Beschamend.
— Tjeerd Langstraat (@TjeerdL) November 27, 2018