Ze bestaan nog. Elegante hotels uit begin vorige eeuw die generaties lang in familiebezit zijn gebleven. Hotels uit de tijd dat reizen alleen voor de rijke bovenlaag was weggelegd. Ilse en ik bezochten een van deze karaktervolle belle époque hotels in het Zuid- Tiroler Ortisei: Hotel Engel.
Eigenlijk is het huidige hotel Engel pré belle époque: toen in 1913 de eigendomspapieren werden getekend door Martin Demetz senior stond de Eerste Wereldoorlog voor de deur en eindigde het “gouden tijdperk” van relatieve onbezorgdheid. De grote ontdekkingen, opbloeiende industrieën en het uitbundige cultureel leven waarvan het sensuele cabaret in de Moulin Rouge welhaast het bekendst is, kwamen tot een abrupt eind toen Frans Ferdinand werd vermoord en de wereld zich in een hevige onderlinge strijd wierp.
Voor de familie Demetz is de belle époque wellicht vals sentiment en begon hun diamanten tijdperk juíst daar waar het vorige gouden eindigde. Nu ruim 100 jaar later is het hotel nog immer in familiebezit en klopt de vierde generatie Demetz aan de deur om zich in het succesvolle familiebedrijf te begeven.
Liefde is niet te koop
Of toch…
Op 23 februari 1913 koopt Vinzenz Vinatzer op een executieveiling Gasthof Zum Goldenen Engel. Opgetogen gaat hij huiswaarts waar hij zijn vrouw verteld dat hij een mooie klapper heeft gemaakt. Helaas voor de arme Vinzenz geeft zijn wederhelft met veel misbaar te kennen dat zij als handelsdame nooit en te nimmer een gasthuis zal runnen.
Weemoedig laaft Vinzenz zich aan het bier in de lokale kroeg en lucht hij zijn hart bij de drinkebroers aldaar. Onder hen bevindt zich Martin Demetz senior, die eveneens met een vrouwelijk issue heeft te kampen. Zijn grote liefde Maria wil alleen met hem trouwen als hij haar onafhankelijkheid kan schenken. Een baan die ze leuk vind, het liefst een pension.
Martin en Vinzenz komen nog in de kroeg tot een akkoord en op 26 april 1913 worden de handtekeningen gezet.
Overigens werd een aparte paragraaf in het contract toegevoegd. Martin heeft op laten nemen dat hij nimmer zelf in de zaak hoefde te werken. Zijn Maria wilde onafhankelijkheid, dus kreeg ze onafhankelijkheid. Hij de eigenaar, zij het werk, samen de liefde.
550 jaar gastvrijheid
De geschiedenis van het hotel gaat veel verder terug dan de laatste 100 jaar. Al in de late middeleeuwen eind 1400, stond op deze plek een herberg in wat toen nog Oostenrijk was. In 1547 werd dit de ‘Unter Ur’ wat in het Duits ‘onder de klok’ betekent. Hiermee werd in vroeger tijden aangegeven dat een locatie ten zuiden van de kerk ligt. Gasten bestonden in die tijd vooral uit handelslieden, soldaten en overheidsmedewerkers. Vanaf midden 1800 kwamen de eerste toeristen, vooral bemiddelde Oostenrijkers die het zich konden permitteren op reis te gaan.
Als beloning voor de steun aan de Entente in de Eerste Wereldoorlog werden Trentino en het zuiden van de provincie Tirol aan Italië toegewezen. Dit bracht een nieuwe stroom toeristen naar het inmiddels genaamde ‘Gasthof Zum Goldenen Engel’: de Italianen.
Na jaren van voorspoed en groei brak de Tweede Wereldoorlog uit. Tijdens de oorlog vochten de zonen van senior in Rusland, Italië en Afrika. Bij terugkomst uit krijgsgevangenschap besloot Martin Demetz junior het roer om te gooien. Van herberg Unter Ur, tot Gasthof Zum Goldenen Engel, nu werd het tijd om er een hotel van te maken: Hotel Engel was geboren.
Neerlandsch bloed
In 1950 nam Martin junior het hotel over van Martin senior waarna het hotel grondig werd verbouwd. In 1994 ging het hotel over van Martin junior naar zijn zoon Oswald en zijn vrouw Michèle, die het hotel in 2004 verbouwden en aanpasten aan de eisen van die tijd. Inmiddels is de volgende verbouwing in stilte bezig: alle kamers worden momenteel stuk voor stuk opgeknapt en stijlvol heringericht.
De inrichting komt volledig voor rekening van Michèle, sinds 30 jaar de vrouw van Oswald en van kinds aan al bekend met de familie Demetz.
“Mijn overgrootvader van moeders kant, de familie Dentz, kwam al naar Ortisei sinds 1890, toen nog Oostenrijk. Sindsdien hebben ze elk jaar in Ortisei vakantie gehouden, soms ook in de winter. Alleen tijdens de oorlogen niet. Ze behoorden tot de eerste toeristen van het dorp. Mijn grootmoeder ging ook in de 30-er jaren hier al skiën. Daarom zijn de families van Oswald en mij zo goed bevriend, al vele generaties. Ik heb Oswald in 1982 leren kennen en op 25 oktober 1986 zijn we getrouwd, 30 jaar al!”
Michèle heeft een Nederlandse moeder en is als tiener verliefd geworden op Oswald. Een vakantieliefde uitgegroeid tot hoteliers huwelijk, bekroond met twee zonen en een dochter, die inmiddels langzaam richting familiebedrijf terugkeren. Ze zijn de wereld overgegaan voor studie, werk en de liefde, maar komen zo zoetjesaan weer terug naar Zuid-Tirol.
“Ik heb het geluk gehad mijn man hier te leren kennen. In Südtirol leef je in het hart van Europa, we worden omringd door vele landen, met hun verschillende talen, cultuur en mentaliteit. De kinderen zien dat nu ook in. Tot op de dag van vandaag is het een klein paradijs. Helaas begint dat hier en daar wat af te brokkelen door de huidige politieke situatie in Europa.”
Gasten
Hotel Engel is een viersterren hotel met geweldig goed restaurant. Wijnen en spijzen van hoog niveau, een high end service level, extra’s zoals een beauty, zwembad en sauna en liggend in een prachtig gebied; dan komen er gasten die ook daadwerkelijk wat te spenderen hebben en kiezen voor kwaliteit. Dat dat ook leuke anekdotes en bijzondere personen aantrekt moge duidelijk zijn.
“Er was ooit een professor uit Bolzano die gedurende zijn werkzame leven in de schoolvakanties naar Hotel Engel kwam. In die tijd was het nog gewoon dat een professor op zijn 50e met pensioen ging.
De beste man is na zijn pensioen permanent in het hotel komen wonen. Gewoon, van de een op andere dag is hij niet meer weg gegaan.
Niets in zijn kamer had enige persoonlijke waarde. Er stonden geen foto’s van familie, geen boeken of snuisterijen. Het bleef een hotelkamer. Elke ochtend kwam hij de ontbijtzaal in en groette hij iedereen. Mocht hij onverhoopt iemand niet gezien hebben en daardoor niet begroeten, dan begon hij opnieuw: iedereen kreeg dan nogmaals een ochtendgroet, inclusief hen die hij vergeten was in eerste instantie. Hij is bijna twintig jaar bij ons geweest. Bij zijn begrafenis waren alleen Oswald en Oswalds vader.”
Zuid-Tirol, Val Gardena
Zuid-Tirol was sinds de 8e eeuw deel van het hertogdom Beieren. In 1363 kwam Zuid-Tirol onder bewind van het Habsburgse vorstenhuis en sindsdien behoorde het tot Oostenrijk. Als beloning voor de steun aan de Entente in de Eerste Wereldoorlog werd Zuid-Tirol aan Italië toegewezen.
Val Gardena telt ruim 10.000 inwoners en kent drie kleine stadjes: Ortisei, St. Christina en Selva. De vallei ligt op een hoogte tussen 1.236 en 1.563 meter met als uitschieter de 3.181 meter hoge berg Sasso Lungo, het symbool van het Val Gardena. Rondom het dal liggen UNESCO-werelderfgoed de Dolomieten en natuurpark Puez-Odle.
Bij de volkstelling van 1910 sprak nog geen 3% van de bevolking Italiaans. Nu is dat ongeveer een kwart. Ruim 65% spreekt Duits en een minderheid spreekt het Retro-Romaanse Ladinisch. Zuid-Tirol is officieel drietalig, wat zich duidelijk laat zien in het dagelijkse leven. Verkeersborden tonen drie verschillende teksten, en steden als Bolzano kun je ook aanduiden als Bozen of Bulsan.
En het zorgt nog weleens voor verwarring: heb ik nou geboekt bij Hotel Angelo of Hotel Engel? En ligt het nou in Ortisei of St. Ulrich? Welnu, het kan beiden dus!
Informatie
Hotel Engel ligt aan de rand van het knusse centrum van Ortisei. Vanuit het dorp kun je alle kanten op om te gaan skiën in de winter, te gaan wandelen in de zomer of te gaan fietsen in het voor- en najaar. Het hotel beschikt over een bescheiden binnen- en buitenzwembad, een beautycentrum en sauna. Het restaurant is van hoge kwaliteit.
Kijk voor alle mogelijkheden en kamerprijzen op http://www.hotelangelo.net/nl/.
Hotel Angelo Engel Petlin 35
I-39046
Ortisei – Val Gardena Italy
0039 0471 796 336
info@hotelangelo.net