Amnestie
Of hoe vergeving werkt
Als voormalig internationaal top(sport)model pleit ik in al mijn openbare speeches voor wereldvrede, zoals een waar topmodel placht te doen. En ook als armetierige schrijver doe ik niet anders. Ik ben week van geest, romantisch van aard en bewaar het liefst de goede vrede, simpelweg omdat ik in potentie ieder levend wezen een fijn en rustig leven in vrijheid gun. In potentie, want er zijn enkele uitzonderingen, maar daar kom ik later nog op.
Al sinds het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne ben ik een warm pleitbezorger voor vredesonderhandelingen, hoe wrang dat ook moge zijn vanuit Oekraïens oogpunt. Maar de weg naar een Totaler Krieg is niet het pad dat we moeten volgen en de oorlogshitsers brengen meer schade toe dan dat zij onderdeel van de oplossing zijn.
Hetzelfde geldt voor Israel en ‘de Palestijnen’. Die laatste benoem ik bewust even zo, want in dit conflict verzand je al te snel in de verschillen tussen Hamas en hun trawanten die in Gaza de dienst uitmaken, Abbas die als president van de Palestijnse Autoriteit onder supervisie van Israel de Westelijke Jordaanoever bestiert en alles en iedereen daartussenin en omheen.
Kort en klaar gun ik de inwoners van zowel Rusland, Oekraïne, Israel als Gaza en de Westelijke Jordaanoever alsook elk ander levend wezen dat zich op een plek in de wereld bevindt waar het verschrikkelijk toeven is, een fijn en rustig leven in vrijheid.
Dat dat in de oorlog met Putin en Zelensky aan de knoppen een utopie blijkt, is vooral verschrikkelijk voor de duizenden en duizenden jonge mannen die als kanonnenvoer voor het ego van beiden heren in de kille loopgraven een gruwelijke dood vinden.
En hoewel de agressor daar in het barre oosten ontegenzeggelijk de barbaar Putin is, is het Zelensky in hoogsteigen persoon die pogingen tot vredesonderhandelingen keer op keer weigert te voeren.
Voor de burgers van Israel, Gaza en de Westelijke Jordaanoever is het een utopie dat zolang Hamas er de baas is, er vrede zal zijn. Want Hamas en de Islamitische Jihad weigeren een permanente wapenstilstand.
Reuters: “Hamas and the allied Islamic Jihad have rejected an Egyptian proposal that they relinquish power in the Gaza Strip in return for a permanent ceasefire, two Egyptian security sources told Reuters on Monday.”
Vergelding
Maar stel dat ze hun ego’s en haat opzij zouden schuiven, dat ze de wapens zouden laten zwijgen, dat ze de touwtjes (deels) uit handen zouden geven, dat ze zouden zorgen dat het volk dat rustige, fijne leven in vrijheid (weer) zou kunnen gaan leiden.
Dan zou ik heel erg worstelen met de vergeldingsvraag.
Want enerzijds kan ik oproepen tot wereldvrede, maar dat strookt niet helemaal met mijn gevoel voor rechtvaardigheid en vergelding anderzijds. Russische soldaten die moordend, martelend en verkrachtend hun goddelijke gang gaan, verdienen het wat mij betreft om tot de poorten van de hel opgejaagd te worden. Evenzo voor de moordende, martelende en verkrachtende terroristen van Hamas. Maak van hun tunnels hun hel.
De opdrachtgevers, de grote leiders, verdienen mijn inziens hetzelfde lot. Putin hoort thuis in een strafkolonie in Siberië. En ja, de mini-dictator Zelensky óók. Dat Saleh Al Arouri, baasje van de militaire vleugel van Hamas, de Ezzedeen al-Qassam-Brigade, uit het leven werd geblazen in Beirut, is niets meer dan een terechte vergeldingsactie én preventieve maatregel om meer onschuldige doden te voorkomen.
Voor Carolien Roelants, Midden-Oosten specialist van Hamas’ clubblad NRC, was het een “ordinaire moordaanslag”. Ordinair was het sowieso niet, want deze terrorist werd al jaren gezocht, dus de eliminatie kun je vooral zien als voortreffelijk inlichtingenwerk, waarbij zo nauwkeurig mogelijk het doelwit naar zijn 72 Asha ten Broekes werd geschoten. En de eliminatie van een terrorist met duizenden onschuldige dode burgers op zijn geweten, is geen moordaanslag, maar een terechte uitschakeling van een levensgevaarlijke, gewetenloze moordmachine.
Elegant? Och, smaken verschillen.
Acceptabel? Volstrekt.
Over ordinaire moordaanslagen en vergelding gesproken. De New York Times publiceerde onlangs een artikel over de gruwelijkheden die op 7 oktober door Hamas werden gepleegd en ik heb een stukje vertaald (via):
Een twee maanden durend onderzoek door The Times bracht pijnlijke nieuwe details aan het licht, waaruit bleek dat de aanvallen op vrouwen geen op zichzelf staande gebeurtenissen waren, maar deel uitmaakten van een breder patroon van gendergerelateerd geweld op 7 oktober.
Meerdere getuigen beschrijven hoe vrouwen op brute wijze werden verkracht, lichamen van dertig vrouwen bij de Nova-rave die tekeningen van verkrachting tonen (‘benen gespreid, kleding afgescheurd, tekenen van misbruik in hun geslachtsdelen’), Israëlische vrouwelijke soldaten ‘die rechtstreeks in hun vagina leken te zijn geschoten’, en de “algemene” verklaringen over moord en verkrachting: een ooggetuige vertelde dat ze zag hoe een andere vrouw ‘in stukken werd gescheurd. Terwijl een terrorist haar verkrachtte, haalde een ander een stanleymes tevoorschijn en sneed haar borst af. De een gaat door met het verkrachten van haar, en de ander gooit haar borst naar iemand anders, en zij spelen ermee, gooien ermee, en het valt op de weg.’
…
Over de kloof
Nog meer vergeldingsvragen riep de EO-documentaire Over de Kloof bij me op. De docu gaat over onwaarschijnlijke vriendschappen en schrijver en journalist Maurits Chabot gaat hiervoor naar Rwanda om het bizarre verhaal van Alice en Emmanuel op te tekenen.
Emmanuel en Alice groeiden op in hetzelfde dorp en zaten op dezelfde school. Ze raken elkaar uit het oog, maar in 1994 ontmoeten ze elkaar weer - jaren na hun gezamenlijke schooltijd. In een moeras. Alice (een Tutsi) op de vlucht met haar negen maanden oude baby. Emmanuel (een Hutu) op jacht met zijn militie.
Lang gruwelijk verhaal zo kort mogelijk: Emmanuel hakte de hand van Alice af en sneed haar in het gezicht. Op die dag verloor Alice ook haar baby.
Jaren na de Rwandese genocide ontmoetten Alice en Emmanuel elkaar weer. Hij vraagt om vergeving, zij schenkt hem dat.
Hoop is obsceen
Gister zag ik met de muze in het filmhuis van Breda de film The Old Oak.
Sinds de mijnen gesloten werden is er armoede en leegstand in Noord-Engeland. En al die lege huizen maken de regio ideaal om Syrische vluchtelingen te dumpen. Zo ook in County Durham, waar de jonge fotografe Yara terechtkomt. Gevlucht voor het geweld in Syrië, waar haar vader door het Assad-regime is doodgemarteld.
In het dorp krijgt ze te maken met veel anti-vluchtelingensentiment van de bewoners, maar sluit ze ook vriendschap met kroegbaas TJ. Samen besluiten ze in TJ’s kroeg The Old Oak gratis eten te serveren. Want TJ’s moeder wist al: ‘When you eat together, you stick together.’
De onwaarschijnlijke vriendschap brengt hun verschillende werelden voorzichtig tot elkaar, met The Old Oak als gezamenlijk middelpunt. Hier gloort de hoop in het besef dat we het toch samen moeten doen.
Op een bepaald moment citeert de immer hoopvolle Yara een vriendin. Die vindt: ‘hoop is obsceen’.
Welnu, mijn hoop voor het gros van de mensheid die in verschrikkelijke (oorlogs)omstandigheden moet leven, is dat het spoedig voorbij zal zijn. Wereldvrede, pais en vree, het lijkt me fantastisch. Maar ik weet ook dat het een utopie is. En hoewel ik graag als Alice en Yara zou willen zijn, ben ik meer op de hand van de anonieme vriendin. De hoop is obsceen. Viezig. Als pap met een lelletje en klonten in de melk.
Alice die haar beul kan vergeven, is écht heldendom. Yara die de gruwelen in eigen land en de marteldood van haar vader omzet in hoop en liefde, ook dat is écht heldendom. Zeg je amnestie, dan zeg je Alice, of Yara.
Zomaar twee vrouwen die staan voor vergeving, hoop en liefde, en hoewel ik overloop van bewondering voor deze vrouwen, heb ik toch ook de wrange nasmaak van dat lelletje en die klontermelk in mijn mond.
Ik ben duidelijk geen amnesty-verlener.
Oorlogshitsen? Nee.
Vredesonderhandelingen? Ja.
Wereldvrede? Ja, maar het is een utopie.
Vergeving? Nee.
Vergelding? Helaas, ja.
Moordlustige verkrachters die vrouwen bij leven mutileren en in brand steken, verdienen in mijn wereld geen enkele amnestie.
“Ja, men moet zijn vijanden vergeven, maar niet voordat ze gehangen zijn.” ~ aldus Heinrich Heine, de man die ook de profetische woorden “Waar men boeken verbrandt, verbrandt men uiteindelijk ook mensen” sprak.
Welkom nieuwe lezers!
Dank voor het vertrouwen!
Liever met iDeal betalen? Dat kan! Klik hier, subscribe en krijg automatisch het jaarabonnement met 17% korting en ontvang als eerste (exclusieve) content.
Eenmalig doneren kan hier of met een directe overboeking naar NL70 BUNQ 2076 5623 89 t.n.v. Tjeerds Brainfarts onder vermelding van je mailadres. (en natuurlijk krijg je dan ook - tijdelijk naar rato - toegang tot betaalde content)
En eenmalig doneren via Stripe kan ook. Dan kan hier. (en natuurlijk krijg je dan ook - tijdelijk naar rato - toegang tot betaalde content)
